فهرست بهای مرمت بناهای تاریخی یک سند تخصصی و مرجع است که به‌طور ویژه برای پروژه‌های مرتبط با حفظ، احیا و مرمت آثار و بناهای تاریخی در ایران تدوین می‌شود. این فهرست توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و با همکاری متخصصان حوزه مرمت آثار تاریخی منتشر می‌شود و شامل قیمت‌های واحد برای خدمات و مصالح مورد نیاز در فرایند مرمت و بازسازی این بناها است. هدف این فهرست، ایجاد شفافیت در هزینه‌ها، استانداردسازی عملیات مرمت و حفظ اصالت بناهای تاریخی است.

برای دانلود فهرست بهای مرمت بناهای تاریخی کلیک کنید

ویژگی‌ها و موارد اصلی در فهرست بهای مرمت بناهای تاریخی:

1. قیمت‌های واحد تخصصی: این فهرست شامل قیمت‌های دقیق و واحد برای آیتم‌های مختلف مرتبط با مرمت بناهای تاریخی است، مانند مرمت دیوارهای آجری، سنگ‌تراشی، تزئینات گچ‌بری، کاشی‌کاری‌های تاریخی، مرمت چوب و دیگر عناصر خاص معماری تاریخی.
2. دسته‌بندی آیتم‌ها: آیتم‌های موجود در فهرست بهای مرمت به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که شامل عملیات مرمتی خاص مانند مرمت سازه‌های آجری و گچی، سنگ‌تراشی، سازه‌های چوبی، بام‌های سنتی، مرمت تزئینات معماری، رنگ‌آمیزی و نقاشی‌های دیواری قدیمی و غیره است.
3. حفظ اصالت بنا: یکی از مهم‌ترین اصول در مرمت بناهای تاریخی، حفظ اصالت و ویژگی‌های تاریخی این بناها است. فهرست بها، قیمت خدمات و مصالحی را که مطابق با این اصول باشد، ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، استفاده از مصالح سنتی و تکنیک‌های اصیل و قدیمی در فرایند مرمت اهمیت زیادی دارد.
4. استانداردسازی عملیات مرمت: این فهرست به‌منظور استانداردسازی عملیات مرمت و کاهش اختلافات در برآورد هزینه‌ها تهیه شده است. با استفاده از این فهرست، مرمت‌گران و کارفرمایان می‌توانند برآورد دقیقی از هزینه‌های مورد نیاز برای حفظ و احیای بناهای تاریخی داشته باشند.
5. به‌روزرسانی و مطابقت با تکنولوژی‌های نوین: با توجه به تغییرات فناوری و پیشرفت در روش‌های مرمتی، این فهرست بهای  به‌طور دوره‌ای به‌روزرسانی می‌شود تا با استفاده از تکنولوژی‌های جدید و مصالح بهینه، عملیات مرمت به نحو احسن انجام شود.

کاربردهای فهرست بهای مرمت بناهای تاریخی:

• برآورد هزینه‌های مرمت: این فهرست به مرمت‌گران و کارفرمایان کمک می‌کند تا هزینه‌های مرمت یک بنای تاریخی را به‌طور دقیق برآورد کنند و برنامه‌ریزی مالی مناسبی داشته باشند.
• تهیه و تنظیم قراردادها: فهرست بهای مرمت به‌عنوان مرجع برای تنظیم قراردادهای پیمانکاری مرمت بناهای تاریخی به کار می‌رود و باعث ایجاد شفافیت در تعیین هزینه‌ها و شرایط قرارداد می‌شود.
• کنترل هزینه‌ها و کیفیت: پیمانکاران و کارفرمایان می‌توانند با استفاده از این فهرست، کنترل بهتری بر هزینه‌ها و کیفیت مصالح و خدمات مورد استفاده در مرمت داشته باشند.

نمونه‌هایی از آیتم‌های موجود در فهرست بهای مرمت بناهای تاریخی:

1. مرمت دیوارهای آجری و سنگی: شامل عملیات تعمیر و تعویض آجرهای قدیمی و سنگ‌ها، بندکشی و پاکسازی دیوارها.
2. مرمت تزئینات معماری: شامل گچ‌بری، کاشی‌کاری، موزاییک‌کاری و مرمت عناصر تزئینی سقف‌ها و دیوارهای تاریخی.
3. مرمت سازه‌های چوبی: شامل تعمیر و تقویت تیرهای چوبی سقف، درب‌ها و پنجره‌های قدیمی.
4. مرمت نقاشی‌های دیواری: شامل ترمیم و بازسازی نقاشی‌های دیواری، نقوش و خطاطی‌های سنتی.
5. حفاظت و نگهداری از بام‌های سنتی: شامل مرمت و تقویت بام‌های خشتی و سنتی، و اجرای عایق‌بندی مناسب برای جلوگیری از نفوذ رطوبت.

مزایای استفاده از فهرست بهای مرمت بناهای تاریخی:

• حفظ هویت فرهنگی و تاریخی: این فهرست کمک می‌کند تا مرمت بناهای تاریخی با دقت و اصولی انجام شود، به‌طوری که هویت فرهنگی و تاریخی این بناها حفظ گردد.
• شفافیت در هزینه‌ها: استفاده از فهرست بها باعث شفافیت در تعیین هزینه‌های مرمت شده و از بروز اختلافات بین کارفرمایان و پیمانکاران جلوگیری می‌کند.
• استفاده از تکنیک‌ها و مصالح اصیل: فهرست بها تاکید بر استفاده از تکنیک‌ها و مصالح سنتی و متناسب با اصالت بناهای تاریخی دارد.

به‌طور کلی، فهرست بهای مرمت بناهای تاریخی یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت، برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های مرمت آثار تاریخی است که به حفاظت و احیای این میراث گرانبها کمک می‌کند.