امروزه یکی از مهمترین تجهیزات در استادیوم‌های ورزشی، برج نوری از نوع استادیومی است. علاوه‌بر تامین نور کافی برای ورزشکاران و داوران، موجب می‌شود که تصاویری واضح و زیبا از مسابقات ضبط شده و در دسترس عموم مردم قرار بگیرد. فوتبال، یکی از محبوب‌ترین ورزش‌ها در سراسر دنیاست و این موضوع دلیلی برای ساخت و ارتقاء استادیوم‌های گوناگون و مدرن شده است.
سیستم روشنایی استادیوم‌های ورزشی بسیار قدرتمند هستند و در ارتفاعات بالا با زاویه تابش کم نصب می‌شوند و معمولا بین زاویه 12 تا 60 درجه قابل تنظیم هستند. زاویه تابش کم پروژکتورها باعث می‌شود که نور با شدت بیشتری از ارتفاع به زمین برسد. برج روشنایی استادیومی در ارتفاع‌های مختلفی نصب می‌شوند اما ارتفاع معمول آن بین 12 تا 18 متر است. طراحی، رنگ و زاویه این چراغ‌ها تأثیر زیادی در ارائه تصویرهای ورزشی دارند و می‌توانند لذت تماشای مسابقات را دوچندان کنند. در این مقاله پیرامون روشنایی استادیوم‌های ورزشی مطالعه خواهید کرد.
تنوع برج‌های روشنایی استادیومی
جهت تأمین روشنایی استادیوم‌ها، سالن‌های ورزشی و محوطه‌های وسیع به‌کار می‌رود و دارای هد مستطیل شکل هستند. نورپردازی استادیوم‌های ورزشی توسط این برج‌ها به‌صورت یک‌طرفه انجام می‌شود. برج های روشنایی دارای چند ردیف از پروژکتورهای پرقدرت هستند و می‌توانند فضایی مشخص را روشن کنند. طراحی خاص سبد پروژکتورهای برج روشنایی استادیومی، موجب می‌شود که نور در یک جهت خاص منتشر شود.
این برج‌ها بیشتر برای تأمین روشنایی استادیوم‌های ورزشی استفاده می‌شوند و بر اساس نوع کارایی و سبک نورپردازی دارای هد یا سبد ثابت و متحرک هستند؛ بنابراین در دو نوع ثابت و متحرک دسته‌بندی می‌شوند.
برج روشنایی استادیومی متحرک
برج‌های روشنایی متحرک در استادیوم‌های ورزشی، پارکینگ‌ها و ورزشگاه‌ها استفاده می‌شود. در این برج نوری، پروژکتورها روی یک سبد متحرک قرار دارند که می‌توان آن را در راستای عمودی پایه اصلی برج، جابه‌جا کرد. به دلیل متحرک بودن سبد پروژکتور، عملیات تعمیرات و نگهداری، سرویس و نصب پروژکتورها به‌راحتی امکان‌پذیر است. روی برج‌های روشنایی استادیومی متحرک، تجهیزاتی نصب می‌شود که با استفاده از آنها می‌توان سبد پروژکتور را پایین آورده و عملیات تعمیر و تعویض را در نزدیک سطح زمین انجام داد.
انواع برج روشنایی استادیومی متحرک
برج روشنایی استادیومی متحرک دو نوع دستی و برقی دارد. نوع دستی با هندل و وینچ حرکت می‌کند و در نوع برقی آن از الکتروموتور و گیربکس استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که تعداد پروژکتورها، توان مصرفی و میزان نوردهی برج‌های نوری با هم متفاوت است و برای تأمین روشنایی استادیوم‌های ورزشی باید میزان نور مورد نیاز، ابعاد محوطه، تعداد پروژکتورها، وزن آنها و ارتفاع نصب محاسبه شود. مقاله نمونه کوچکتر آن برج نوری متحرک (Mobile Light Tower) را مطالعه بفرمایید.
ویژگی‌های برج روشنایی استادیومی متحرک
- دارای بدنه چندضلعی
- دارای میکروسوئیچ برای تأمین امنیت در حین بالا و پایین بردن سبد
- دارای قابلیت نصب برق‌گیر
- پوشش ارتفاع از 10 تا 45 متر
- دارای دریچه دسترسی برای نصب تابلو برق
- امکان استفاده از آن در محوطه‌های بزرگ
- دارای پاراشوت برای جلوگیری از سقوط سبد و فشار بر روی گیربکس
- دارای بازوهای کنترل تراز و قفل در بالای برج نوری
برج روشنایی استادیومی ثابت
از برج روشنایی استادیومی ثابت، برای تأمین روشنایی محوطه‌های بسیار بزرگ استفاده می‌شود. ارتفاع این برج‌ها زیاد بوده و بر اساس نیاز، توان پروژکتورهای آن متفاوت است. در برج روشنایی ثابت، پروژکتورها قابلیت حرکت نداشته و به سبد بالای ستون اصلی سازه متصل هستند. در برج های روشنایی استادیومی ثابت، عملیات نصب، سرویس و تعمیرات و نگهداری در ارتفاع صورت می‌گیرد. از برج‌های ثابت معمولا در پارکینگ‌های روباز، کارخانه‌ها، پارک‌ها، اسکله‌ها، فرودگاه‌ها، سات‌های نفت و گاز، میادین شهری، سایت‌های پتروشیمی، مکان‌های تفریحی و بنادر استفاده می‌شود.
انواع برج روشنایی استادیومی ثابت
برج‌های ثابت در دو نوع نردبان‌دار و بدون نردبان ساخته می‌شوند. برج نوری ثابت نردبان‌دار، دارای نردبانی مجهز به حفاظ است که اپراتور می‌تواند به‌وسیله آن بالای برج رفته و با استقرار در سبد، عملیات تعمیرات و نگهداری یا سرویس پروژکتورها را انجام دهد. در برج نوری ثابت بدون نردبان، اپراتور توسط جرثقیل، به بالای برج رفته و عملیات تعمیر و نگهداری، سرویس یا تعویض پروژکتور را انجام می‌دهد. معمولا به دلایل امنیتی، برج‌هایی با ارتفاع بیشتر از 25 متر به‌صورت ثابت ساخته نمی‌شوند.
ساختار کلی برج‌های نوری استادیومی
برج های روشنایی استادیومی دارای یک صفحه مستطیلی بوده که پروژکتورها در چند ردیف روی آن نصب می‌شوند. جنس بدنه برج نیز از فولاد گالوانیزه شده است که به صورت چندوجهی ساخته و قطعات آن به‌صورت اورلوپ به‌هم متصل می‌شوند. قطعات تشکیل‌دهنده برج نوری استادیومی به‌صورت تلسکوپی و قطعه‌قطعه است و در زمان نصب، قطعات روی هم مونتاژ می‌شوند. معمولا در بالای برج از میله برق‌گیر برای جلوگیری از تأثیر رعدوبرق استفاده می‌شود؛ همچنین وجود چراغ چشمک‌زد در سبد بالای برج الزامی است.
جنس چرخ‌ها و قرقره‌های برج روشنایی استادیومی، پلیمر و آلومینیوم است. از جنس پلیمر برای کابل و از آلومینیوم برای سیم‌های بکسل استفاده می‌شود. محور قرقره‌ها و گیربکس‌ها از فولاد توپر و سخت ساخته می‌شوند. به همین دلیل در مقابل پیچش و خمش مقاوم هستند. سبد متحرک برج نوری استادیومی نیز همانند سایر قطعات به‌صورت اورلپ نصب می‌شود. برای جلوگیری از زنگ‌زدگی تمام قطعات گالوانیزه می‌شوند. پایه برج نوری استادیومی مجهز به یک تابلو برق است که برای کنترل تقسیم برق به پروژکتورها و کنترل سبد متحرک وجود دارد. تابلو برق در بخش داخلی درب دریچه طراحی می‌شود. در برخی از برج‌های نوری، قفل‌های ضد سقوط در بالای سبد متحرک نصب می‌شود. در صورت قطع شدن سیم بکسل‌ها، می‌تواند سبد را محکم نگه دارد.
نحوه انتخاب برج روشنایی استادیومی
در زمان انتخاب برج نوری باید به نکاتی توجه کنید که اهمیت بالایی دارند. از قبیل میزان روشنایی مورد نیاز، ارتفاع، زاویه نصب، تعداد و نوع پروژکتورها، ابعاد و وزن پروژکتورها و نوع عملکرد برج نوری توجه داشته باشید. همچنین محوطه نصب برج روشنایی باید فاقد هر گونه مانع از جمله درخت، سیم برق و موارد دیگر باشد. شما می‌توانید ارتفاع برج را در زمان نصب قطعات تعیین کنید. طراحی گیربکس و سیستم متحرک برج کاملا بر اساس وزن و نوع سبد برج نوری متحرک و تعداد پروژکتورها تعیین می‌شود.
کاربرد برج روشنایی استادیومی
جهت تأمین روشنایی استادیوم‌های ورزشی کاربرد دارد؛ البته از این نوع برج روشنایی فقط در استادیوم‌ها استفاده نمی‌شود. برج نوری در اماکنی نظیر پالایشگاه‌ها، کارگاه‌های ساختمانی، نمایشگاه‌ها، پالایشگاه‌های حفاری نفت، بزرگراه‌ها، پل‌ها، اماکن تفریحی مثل پارک‌های جنگلی، مناطقی با شرایط آب‌وهوایی نامساعد و فرودگاه‌ها نیز کاربرد دارد.
مزایا برج روشنایی استادیومی
این سازه قدرتمند، موجب می‌شود که نور کافی در زمان انجام عملیات شبانه برای کارگردان فراهم شود. همچنین با تأمین روشنایی لازم، احتمال وقوع حادثه و در نتیجه هزینه‌های ناشی از خسارت‌ها را کاهش می‌دهد. نصب برج روشنایی استادیومی در ورزشگاه‌ها موجب می‌شود که علاوه‌بر تأمین نور مورد نیاز داوران و بازیکنان، تصاویر با کیفیت و وضوح بهتری ضبط شده و از تلویزیون پخش شوند. استفاده از پروژکتور Led در برج نوری موجب تأمین نور استادیوم و مکان‌های مختلف با کمترین هزینه می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی شد شما عزیزان را با برج روشنایی استادیومی آشنا کنیم. این سازه غول پیکر جهت روشنایی استادیوم های ورزشی و اماکنی که به نور با قدرت تابش زیاد دارند قابل استفاده است. به دو دسته متحرک و ثابت تقسیم می‌شود. طراحی این برج‌ها به‌نوعی است که می‌تواند نور را در سمت خاصی هدایت کرده و به‌صورت متمرکز پخش کند. پروژکتورهای برج روشنایی استادیومی در چند ردیف روی صفحه‌ای مستطیل شکل نصب می‌شوند. بر اساس نوع کاربرد، توان‌های گوناگونی دارند که ظلمات شب را به روز روشن برای شما تبدیل می‌کنند.